दादा द ग्रेट !

आज सात ऑक्टोबर 2008. भारतीय क्रिकेटचा सर्वात यशस्वी कर्णधार सौरव गांगुलीनं आज निवृत्ती जाहीर केलीय.ऑस्ट्रेलिया विरुद्धची मालिका ही सौरवच्या आयुष्यातली अखेरची मालिका असेल...त्याच्या निवृत्तीचं काऊंट डाऊन आता सुरु झालंय...
महाराजा ही सौरवची मैदानावरची आणि मैदानाबाहेरची ओळख...पण या राजाला कायमच टिकेला सामोरं जावं लागलंय. 1996 साली इंग्लंड दौ-यात त्याची संघात निवड झाली पण त्यावेळी त्याला डालमीयांच्यो कोट्यातला खेळाडू असं म्हंटलं गेल.लॉर्डसमधल्या आपल्या पहील्याच कसोटीत शतक झळकावून त्यानं आपला क्लास सिद्ध केला..या कसोटी सहाव्या क्रमांकावर उतरलेल्या सौरवनं जिद्दीनं खेळ करत शतक झळकावलं होतं. 'जिद्द ' सौरवची कायमची ओळख राहीली.ऑफ शॉटस सरळ सिक्सर ही सौरवची बलस्थानं त्यामुळं ऑफ साईडचा देव या शब्दात सौरवचा राहूल द्रवीडनं खास सन्मान केला होता.
मात्र सौरवची खरी काराकिर्द बहरली ती तो कर्णधार झाल्यावर..ज्या देशात क्रिकेट हाच जन्म मानला जातो या क्रिकेटवेड्या देशात कर्णधारपद हे काटेरी सिंहासन आहे.सचिन,द्रवीडसह अनेक महान फलंदाज हे दडपण पेलू शकलेले नाहीत..सौरव तर भारतीय क्रिकेटच्या सर्वात कठीण काळात कर्णधार झाला होता.
मॅच फिक्सींगच्या किडीनं भारतीय संघ पोखरला गेला होता.सर्वसामान्य क्रिकेट रसिकांच्या मनातली त्यांच्या देवाची प्रतीमा भंगली होती.अशा परिस्थीत सौरव कर्णधार बनला नैराश्यानं ग्रासलेल्या संघात त्यानं जान फूंकली..जो संघ परदेशात केवळ हरण्याकरताच खेळतो अशी अनेकांची समजूत होती त्या संघानं सौरवच्या नेतृत्वाखाली परदेशात 12 कसोटी जिंकल्या आहेत. सौरवच्या नेतृत्वाखालीच भारतीय संघ विश्वविजेतेपदाच्या सर्वात जवळ पोचला होता....भारतीय संघाचं 'टिम इंडीया ' या संघात त्यानंच रुपांतर केलं...सेहवाग,युवराज,हरभजन,झहीर हरभजन यासरखे टिम इंडीयाचे सध्याचे स्टार्स त्यानंच घडवले.बोर्ड आणि खेळाडूंच्या वादात कर्णधार खेळांडूंच्या पाठीशी उभा आहे हे चित्र पहील्यांदा त्याच्याच कालावधीत दिसलं ...त्यानंतर कर्णधार बनलेल्या द्रवीड आणि धोनीला हाच सौरवचा महान वारसा मिळाला आहे.एवढचं नाही तर ज्या यंग इंडीयाच्या जयघोषात सौरव आणि सिनीयर्सला सध्या वगळलं जातंय त्या यंग इंडीयाचा खरा निर्माता सौरवचं...
सौरवची एकूण काराकीर्द आणि सध्याचा फॉर्म पाहीला तर तो आणखी वर्षभर तर खेळेल असा सगळ्यांचा आंदाज होता.त्यामुळेच सौरवनं आज जाहीर केलेली निवृत्ती अधिक चटका लावणारी आहे.सर्व संघातले महान गोलंदाज,ग्रेग चॅपेल,ऑस्ट्रेलीयन मिडीया भारतीय माध्यमं यांना जिद्दीनं तोंड देणा-या सौरवनं अचानक बॅट खाली ठेवणं सगळ्यानाच अस्वस्थ करणारं आहे.फॉर्म आणि क्लास या दोन्हीचा विचार केला तर तो कसोटी आणि एकदीवसीय संघात असायला हवा मात्र या सौरवला एकदीवसीय संघातून बसवण्यात आलं...केवळ श्रीलंकेची खराब मालिका हा निकष गृहीत धरुन त्याला इराणी चषकातून वगळण्यात आलं...
भारतामधली अनेक मोठी साम्राज्य परकीय आक्रमणामुळं नाही तर अंतर्गत मतभेद आणि दगाबाजीमुळं कोसळली...भारतीय क्रिकेटच्या ख-या खु-या महाराजानंही बहुधा याचं कारणामुळं सन्यासधर्म स्वीकारला असावा.21 वे शतक आणि यंग इंडिया असा नारा देणा-या भारत देशात अजुनही तीच संरजामी वृत्ती शिल्लक आहे...हा प्रश्न आज मला अस्वस्थ करतोय.