संपूर्ण क्रिकेट विश्वाला गेल्या कित्येक दिवसांपासून लागलेले डोहाळे पूर्ण झालेत. आतंरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये 100 शतक झळकवण्याचा न भूतो विक्रम सचिननं केलाय. 100 आंतरराष्ट्रीय शतक झळकवणारा सचिन हा एकमेव क्रिकेटपटू आहे. सचिनच्या या शंभर शतकांचे सेलिब्रेशन करत असताना त्याच्या आजवरच्या काही अविस्मरणीय शतकांचा हा आढावा ( टीप - * खूण नाबाद असल्याचे दर्शविते )
10 ) 119* विरुद्ध इंग्लंड ( मॅंचेस्टर , 1990 )
सचिन तेंडुलकरचे हे पहिले आंतरराष्ट्रीय शतक. मॅँचेस्टरच्या टिपीकल इंग्लिश वातावरणात अगदी प्रतीकूल परिस्थितीमध्ये त्यानं झळकावलेलं. तीन टेस्टच्या त्या सीरिजमध्ये भारतीय टीम 1-0 अशी पिछाडीवर होती.इंग्लंडचा कॅप्टन ग्रॅहम गुचनं यापूर्वीच्या लॉर्डस टेस्टमध्ये काढलेले 333 रन्सचे व्रण भारतीय टीमच्या मनावर ताजे होते. त्यातच मॅंचेस्टर टेस्ट जिंकण्यासाठी दुस-या डावात भारतासमोर आव्हान होते 408 रन्सचे. नवजोत सिद्धू, संजय मांजरेकर, अझहरुद्दीन, दिलीप वेंगसरकर, रवी शास्त्री आणि कपिल देव हे सहा रथी -महारथी धारातिर्थी पडले तेंव्हा स्कोअर होता 6 आऊट 183. पराभवाच्या कडेलोटावर उभं असताना 17 वर्षांचा कोवळा सचिन इंग्रजांविरुद्ध लढला. आक्रमकता आणि संयम याचा सुरेख संगम असलेली एक अविस्मरणीय इनिंग त्यानं क्रिकेटच्या माहेरघरात पेश केली. भारतीय टीमच्या गोकुळाचा डोलारा ह्या कोवळ्या सचिननं अगदी अलगत पेलला. त्यानं काढलेल्या नाबाद 119 रन्समुळे ही टेस्ट अनिर्णित राखण्यात भारत यशस्वी ठरला. क्रिकेट विश्वाला सचिन तेंडुलकर म्हणजे काय चीज आहे हे त्या दिवशी ख-या अर्थाने समजलं.
9) 140* विरुद्ध केनिया ( ब्रिस्टॉल, 1999 )
आपल्या वडिलांच्या वियोगाचे दु:ख बाजूला ठेवत सचिननं झळकावलेलं हे शतक आठवलं की आजही अनेकांचे आपसूकच डोळे ओलावतात. झिम्बाव्वे विरुद्ध झालेल्या धक्कादायक पराभवामुळे भारताला कोणत्याही परिस्थितीमध्ये विजय आवश्यक होता. वडिलांच्या अंत्यसंस्कारासाठी मुंबईला गेलेला सचिन केनिया विरुद्धची मॅच सुरु होण्याच्या काही तास अगोदरचं इंग्लंडमध्ये दाखल झाला होता. संघहितासाठी आपलं अभाळाएवढं दु:ख त्यानं बाजूला ठेवलं. सचिनच्या बॅटनं निर्माण केलेल्या झंझावातामध्ये केनियाचे दुबळे बॉलर्स पालापाचोळ्यासारखे उडून गेले. सचिननं हे शतक आभाळाकडं बघत आपल्या वडिलांना अर्पण केलं. त्यानंतरच्या प्रत्येक शतकानंतर आभाळाकडे बघण्याची प्रथा सचिननं पाळली आहे.
8 ) - 103* विरुद्ध इंग्लंड ( चेन्नई 2008 )
मुंबई हल्ल्या नंतर देशवासियांना झालेल्या जखमेवर मुंबईकर सचिनचे हे शतक फुंकर घालणारं ठरलं. चेन्नई टेस्ट जिंकण्यासाठी 387 रन्सचं आव्हानात्मक टार्गेट भारतीय टीम समोर होतं. सेहवाग- गंभीर चांगल्या सुरुवातीनंतर परतले. भरवशाच्या द्रविड - लक्ष्मणनं निराशा केली. अशा कठिण परिस्थितीमध्ये सचिननं आपला सारा अनुभव पणाला लावत विजयाचा घास इंग्लंडच्या तोंडातून हिसकावून घेतला. चेन्नईच्या त्या पिचवर पाचव्या दिवशी अचानक बॉल उसळत होते तसेच वळत ही होते अशा अवघड परिस्थितीमध्ये टेस्ट क्रिकेटमध्ये फारशा न सरावलेल्या युवराजच्या मदतीनं त्यानं हा अविस्मरणीय विजय प्रत्यक्षात आणला. चौथ्या इनिंगमध्ये तब्बल नऊ वर्षांनी शतक झळकवण्यात सचिन यशस्वी ठरला होता.दबावाखाली टीमला गरज असताना सचिन खेळत नाही असे ओरडणा-या टीकारांना सचिननं आपल्या बॅटनं दिलेलं हे खणणीत उत्तर होतं.
7 ) 200 * विरुद्ध दक्षिण आफ्रिका (ग्वाहलेर, 2010)
वन-डेमधली पहिली डबल सेंच्युरी तीही साक्षात सचिननं झळकावलेली मी पाहिली आहे. असं मी पुढच्या पिढीला नेहमीच अभिमानाने सांगू शकेल. पहिली डबल सेंच्युरी कोण झळकवणार ? ह्यावर सर्वांचेच आपले-आपले अंदाज होते. मात्र हा पराक्रम आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये सर्वात जास्त रन्स करणा-या सचिननच्या बॅटमधून व्हाला असं नियतीला मंजूर होतं.वयाच्या 37 व्या वर्षी तब्बल 20 वर्षे आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये घालवल्यानंतर सचिननं हा पराक्रम केला. विशेष म्हणजे त्याने या 200 धावा आफ्रिकन बॉलर्सच्या विरुद्ध केल्या. बांग्लादेश, केनिया, झिम्बाब्वे यासारख्या दुबळ्या देशांच्या बॉलर्सविरुद्ध नाही. डेल स्टेन, पारनेल, जॅक कॅलिस यासारखे दिग्गज बॉलर्सन आणि सर्व 11 च्या 11 वर्ल्ड क्लास दर्जाच्या क्षेत्ररक्षकांवर मात करत त्यानं ही ऐतिहासिक डबल सेंच्युरी पूर्ण केली. त्यामुळे त्याचे मोल अधिक आहे.
6 ) 117 * विरुद्ध ऑस्ट्रेलिया ( सिडनी 2008 )
फायनल मॅचमध्ये सचिन खेळत नाही असे गृहितक मांडणारे क्रिकेट तज्ज्ञ त्याची ही इनिंग हमखास विसरतात.कॉमनवेल्थ बॅंक सीरिजच्या फायनलमध्ये ऑस्ट्रेलियानं ठेवलेलं 240 धावांचे लक्ष्य सचिनच्या या शतकाच्या जोरावर भारताने सहज पार केलं. ब्रेट ली, नॅथन ब्रॅकन, मिचेल जॉन्सन आणि जेम्स होप्स या कांगारुच्या बॉलर्सची सचिननं मनोसोक्त धुलाई केली. सलग तीन वर्ल्ड कप पटकवणा-या ऑस्ट्रेलियाच्या प्रतिष्ठेला त्यांच्याच जमिनीवर तेही फायनलमध्ये सचिननं धक्का दिला.
5 ) 160 विरुद्ध न्यूझीलंड ( हॅमिल्टन, 2009 )
2003 च्या दौ-यात न्यूझीलंडच्या पिचचा अंदाज वीरेंद्र सेहवाग वगळता कोणालाच आला नव्हता. त्यामुळे या दौ-यात टीम इंडियासमोर या अपमानाचा बदला घेण्याचं आव्हान होतं. हॅमिल्टनच्या पिचवर उसळणा-या बॉलची कोणत्याही भारतीय बॅट्समनला सवय नव्हती. सचिननं मात्र या पिचशी सहज जुळवून घेतलं. 90 च्या दशकात सचिन अगदी भरात असताना जशी बॅटिंग करत होता अगदी तशाच पद्धतीनं त्यानं 2009 मध्ये वयाच्या 36 व्या वर्षी केली. सचिनच्या शतकानं तब्बल 33 वर्षांनतर भारताला न्यूझीलंडमध्ये टेस्ट जिंकता आली. तसंच पुढे सीरिज जिंकण्यात आपली टीम यशस्वी ठरली. न्यूझीलंड दौरा म्हंटलं की वेगवान पिचचं आणि तिथल्या संपूर्णपणे अनोळखी वातावरणाचं भूत टीम इंडियाच्या मानगुटीवर बसतं. हे भूत उतरवण्यात सचिनचं हे शतक यशस्वी ठरलं. त्यामुळेच त्याचं हे शतक संस्मरणीय आहे.
4 ) 241* विरुद्ध ऑस्ट्रेलिया ( सिडनी, 2004 )
3) 155* विरुद्ध ऑस्ट्रेलिया ( चेन्नई, 1998 )
ऐन बहारात असलेला सचिन तेंडुलकर कसा खेळायचा याचा अभ्यास आणखी 50 वर्षानंतर कोणत्या क्रिकेट अभ्यासकाला करायचा असेल तर त्याला त्याची ही चेन्नईमधल्या इनिंगच्या हायलाईट्स पाहव्याच लागतील. जगातला 'ऑल टाईम ग्रेट' लेग स्पिनर शेन वॉर्न अगदी बहरात होता. सचिन विरुद्ध वॉर्न यांच्यातील लढाईकडे संपूर्ण क्रिकेट विश्वाचे लक्ष होतं. पहिल्या इनिंगमध्ये सचिनला फक्त 4 रन्सवर आऊट करत वॉर्ननं पहिली फेरी आरामात जिंकली होती. दुस-या इनिंगमध्ये सचिनला परतफेड करण्याची संधी मिळाली. टेस्टच्या चौथ्या दिवशी पहिल्या इनिंगमध्ये पिछाडीवर असलेल्या टीमच्या बॅट्समननं त्याकाळातील सर्वोत्तम लेगस्पिनरची जोरदार धुलाई केली. राऊंड- द-विकेट बॉलिंग करणा-या शेन वॉर्नला सचिननं स्वीप आणि पूल शॉट्सचा वापर करत खेचेले सिक्सर आणि फोर आठवले की आजही माझ्या अंगावर शहारे येतात. क्रिकेटमधल्या या दोन महान खेळाडूंच्या लढाईत विजेता कोण ? याचं उत्तर क्रिकेट विश्वाला मिळालं होतं. सचिननं केलेल्या याच धुलाईनंतर शेन वॉर्नला स्वप्नातही सचिन दिसू लागला.
2 ) 143 विरुद्ध ऑस्ट्रेलिया ( 1998, शारजा )
अमिताभ बच्चन म्हंटला की त्यानं दिवारमध्ये पिटर आणि त्याच्या पंटरची बंद खोलीत धुलाई हमखास आठवते. तसंच सचिन म्हंटला की त्याची ही शारजामधली वादळी इनिंग हमखास डोळ्यासमोर उभी राहते.फायनलमध्ये पोचण्यासाठी भारताला 254 रन्स करणे आवश्यक होते. डेमियन फ्लेमिंग, शेन वॉर्न, माइक कॅस्पारोविझ यासारखी विकेट्सला चटावलेली बॉलर्सची टोळी कांगारुंकडे होती. ही मॅच सुरु असतानाचं शारजाच्या वाळवंटात वादळ आलं त्यामुळे साहजिकचं मॅचमध्ये अडथळा निर्माण झाला. आता भारताला फायनल गाठण्यासाठी 46 ओव्हर्समध्ये 236 रन्स आवश्यक होते. कांगारुंचा तेंव्हाचा दबदबा पाहता हे टार्गेट हिमालयाएवढे वाटत होतं. पण दिवारमधल्या अमिताभप्रमाणे सचिन जिद्दीला पेटला होता. त्याच्या बॅट्नं त्यादिवशी क्रिकेटमधली एक अविस्मणीय स्क्रिप्ट लिहली. त्यानं अवघ्या 131 बॉल्समध्ये 9 फोर आणि 5 सिक्सर्सच्या मदतीनं 143 रन्स काढले. शारजातील वाळवंटात होणारी वादळंही शुल्लक वाटावीत असा झंझावात त्या दिवशी सचिननं निर्माण केला होता. त्याच्या या झंझावातामुळेच भारतीय टीम फायनलमध्ये दाखल झाली होती हे वेगळं सांगयला नकोच. महत्वाच्या वेळेस सचिन खेळत नाही असे ओरडणा-या सचिन विरोधकांनी त्याची ही इनिंग नेहमी लक्षात ठेवावी. सचिनचे फॅन तर ही इनिंग कधीच विसरु शकणार नाहीत.
1) 136 विरुद्ध पाकिस्तान ( चेन्नई, 1999 )
हे आहे सचिनचं माझ्या मते सर्वोत्तम शतक. तब्बल नऊ वर्षानंतर भारत आणि पाकिस्तान यांच्यामध्ये झालेली ही ऐतिहासीक टेस्ट मॅच. पाकिस्तानकडे वासिम अक्रम आणि वकार .युनूस हे क्रिकेट जगातले दोन खतरनाक बॉलर्स. त्यांच्या जोडीला संपूर्ण भरात असलेला 'दुसरा' फेम ऑफ स्पिनर सकलेन मुश्ताक. युवा शाहिद आफ्रिदीनंही आपल्या 'हातचालाखी' च्या जोरावर पहिल्या इनिंगमध्ये 3 विकेट्स घेतल्या होत्या. क्रिकेटमधल्या या सर्वात हाय- व्होल्टेज मॅचमध्ये भारतासमोर विजयासाठी 271 रन्सचं लक्ष्य होतं. पाकिस्तानच्या भेदक बॉलिंगमुळे भारताची अवस्था 5 आऊट 82. सचिननं एका बाजूला उभा होता. त्याची आणि नयन मोंगियाची जोडी जमली. या दोघांनी सहाव्या विकेटसाठी 136 रन्सची पार्टरनरशिप केली. मोंगिया आऊट झाला तरी सचिन खेळत होता.चेन्नईचे दमट हवामान कोणत्याही क्रिकेटपटूच्या फिटनेसची परीक्षा घेणारचं असतं त्यातचं सचिनला त्या टेस्टमध्ये पाठदुखीनं हैराण केलेलं होतं. तरी देखील आपल्या कट्टर प्रतिस्पर्धी विरुद्ध भारताला विजय मिळवून द्यायचाच या एकाच निर्धाराने त्यानं तब्बल 405 मिनिटं बॅटिंग केली. विजय अगदी हातातोंडाशी असताना सचिन आऊट झाला. सचिन परतला तेंव्हा भारताला केवळ 17 रन्स हवे होते. चौथ्या दिवसाचे काही ओव्हर्स आणि पाचव्या दिवसाचा संपूर्ण खेळ बाकी होता. त्यामुळे अगदी रमत-गमत हे रन्स काढले तरी चालणारं होतं. तरी देखील शेवटच्या चौघांना हे लक्ष्य पार करता आलं नाही.सचिन परतल्यानंतर अवघ्या चार रन्समध्ये भारताच्या पुढच्या तीन विकेट्स पडल्या. सचिननं विजयाच्या उंबरठ्यावर आणून ठेवलेला भारत 12 रन्सने पराभूत झाला. नेता पडला की कोसळायचं ही आपली जुनी परंपरा ह्या शेवटच्या तिघांनी पाळली. या मॅचच्या हायलाईट्स आजही बघत असताना सचिन नंतर आऊट झालेल्या तिघांच्या कानाखाली समई पेटवावी असंच मला वाटतं.
